• Schurft bij varkens geeft JEUK! Schurft is een wereldwijd voorkomende huidparasiet, waar vooral zwakkere dieren last van hebben. De schurftmijn is een achtpotig spinnetje, dat leeft in en op de huid. Veel soorten mijten graven gangen in de huid en geven veel jeuk.
    Allergie voor mijten Sommige varkens zijn erg gevoelig voor infectie met schurftmijten. Er treedt soms rood vocht uit de huid (lijkt op bloed) en het varken zal zich zo lang schuren tot de huid kapot is. Soms barst de huid, vooral op de rug, open en ontstaan er scheuren die lijken op 'gescheurde klei in de zon'.

    Schurftbehandeling

    Schurft is niet eenvoudig te behandelen

    De standaardbehandeling is een herhaalde injectie met ivermectine (Ivomec) of doramectine (Dectomax) elke 14 dagen tot 3 weken.Vaak zijn twee behandelingen voldoende, maar soms is de schurft nog in lichte mate aanwezig na 3-4 behandelingen.Ook is het van belang de omgeving goed schoon te maken en te ontsmetten. Liefst het aanwezige stro te verwijderen en de stal goed schoon te spuiten met de hogedrukspuit en daarna te ontsmetten met bijv. chloor of een ander desinfectiemiddel.Wassingen met een schurftdodend middel is ook mogelijk. Daarvoor kun je soms terecht bij agrarische winkels zoals Boerenbond, Welkoop en de diverse coöperaties.Preventie is nog beter.Als je een nieuw varken krijgt, is het beste dit dier 14 dagen apart (in quarantaine) te zetten, te behandelen tegen schurft en meteen te ontwormen (kan beide met Ivomec).Zo kun je de insleep van infecties met schurftmijt voorkomen!

  • Als een varken te dik wordt kan dit allerlei onaangename consequenties hebben, waaronder het 'dichtgroeien' van de ogen. Een voor de handliggend gevolg is dat het varken geen zicht meer heeft, en er kunnen ontstekingen ontstaan. Vooral bij hangbuikzwijnen is dit een voorkomend probleem.
    Is het dichtgroeien van de ogen in het beginstadium, kan het laten afvallen van het varken een oplossing zijn. Als dit geen optie meer is, kan een ooglidcorrectie worden overwogen. Bij deze operatie wordt meestal aan zowel de boven- als onderkant van het oog een insnijding gemaakt, zodat overtollig weefsel kan worden verwijderd. Zodanig dat er nog ruimte is om de wond weer te hechten. Hierdoor ontstaat weer voldoende ruimte om het oog te openen.

    Stappenplan

    Het varken moet voor de operatie minstens 12 uur nuchter blijven (niet eten).De eigenaar moet het varken in een kleine ruimte opsluiten i.v.m. het toedienen van de narcose.Het varken wordt d.m.v. een injectie onder narcose gebracht.Het operatiegebied wordt ontsmet.Na een insnijding (incisie) boven het oog wordt weefsel verwijderd.De wond wordt gehecht, en er wordt gecontroleerd of deze ingreep voldoende ruimte geeft om het oog te openen.Zo niet, dan wordt een tweede insnijding (incisie) gedaan om weefsel onder het oog te verwijderen.Hetzelfde gebeurd bij het andere oog.De operatiegebieden worden schoongemaakt.Er wordt een injectie met antibioticum gegeven.Er wordt een injectie gegeven met een middel om de narcose gedeeltelijk op te heffen, zodat het varken wat sneller wakker wordt.

  • Te lange nagels aan de hoefjes van het hobbyvarken kunnen allerlei problemen veroorzaken. Daarom is het belangrijk de hoefjes te laten kappen (nagels knippen) als de hoefjes teveel zijn doorgegroeid. De meeste varkens laten het kappen van de hoefjes niet zo maar toe. Daarbij komt dat het heel lastig is om een varken in bedwang te houden. Varkens hebben geen 'handvaten' om ze aan vast te houden en zijn ook vaak te zwaar en te sterk om in bedwang te houden.

    Het zou mooi zijn als het varken naar je toe komt en op commando een poot geeft om geknipt te worden, maar dat is zelfs bij honden en katten (die wel de 'handvaten' hebben) een lastige klus. Het kan per slot van rekening een pijnlijke behandeling zijn als je in het 'leven' knipt. Dan krijg je het echt niet meer voor elkaar een tweede nagel te knippen. Daarom moet het varken voor deze behandeling onder narcose worden gebracht.

    Stappenplan

    Het varken moet voor de operatie minstens 12 uur nuchter blijven (niet eten).De eigenaar moet het varken in een kleine ruimte opsluiten i.v.m. het toedienen van de narcose.Het varken wordt d.m.v. een injectie onder narcose gebracht.De nagels worden geknipt met een soort 'snoeischaar', of als de nagels erg verhoornd zijn met een grote tang.De hoeven worden ontsmet, omdat er soms een bloeding ontstaat doordat het 'levende' deel tijdens het knippen niet te ontwijken valt.Er wordt een injectie gegeven met een middel om de narcose gedeeltelijk op te heffen, zodat het varken wat sneller wakker wordt.Voor tips voor de verzorging van de hoeven verwijs ik naar de pagina Hoefverzorging in het menu Varkenslatijn.

  • Te lange hoektanden (slagtanden) in de onder- en bovenkaak kunnen lastig zijn voor varken en eigenaar. Voor het varken zijn de ongemakken dat hij/zij kan blijven hangen achter allerlei obstakels in het verblijf, met alle gevolgen van dien. Maar de meest pijnlijke last voor het varken wordt veroorzaakt door het naar binnen groeien en de tanden zich in het eigen vlees boren. Hierdoor worden lelijke beschadigingen in de bek aangebracht, met vaak zeer pijnlijke en vooral gevaarlijke ontstekingen tot gevolg.

    Grote slagtanden komen vooral voor bij niet gecastreerde beren. Ze kunnen per ongeluk of met opzet flinke wonden aanbrengen bij andere varkens of bij mensen. Ze kunnen letterlijk vlijmscherp zijn als ze tegen elkaar schuren. De keilers gebruiken deze hoektanden als wapen tegen elkaar en om zichzelf en de zeugen met jongen te verdedigen tegen aanvallers.

    Voor een gebitsbehandeling is narcose altijd nodig.

    Stappenplan

    Het varken moet voor de operatie minstens 12 uur nuchter blijven (niet eten).De eigenaar moet het varken in een kleine ruimte opsluiten i.v.m. het toedienen van de narcose.Het varken wordt d.m.v. een injectie onder narcose gebracht.De tanden worden met een Dremel hulpstuk geslepen.Er wordt een injectie gegeven met een middel om de narcose gedeeltelijk op te heffen, zodat het varken wat sneller wakker wordt.

  • Mannelijke varkens (beren) verspreiden berengeur, vrouwelijke varkens (zeugen) worden berig. Beide kunnen overlast veroorzaken. De berengeur van de beer wordt door de meeste mensen als niet 'prettig' ervaren. De berigheid van de zeug kan voor mens en dier voor 'veel overlast' zorgen, omdat de zeug voor alles en iedereen interesse kan krijgen. Wil je een beer en zeug houden, en geen biggen op de wereld laten zetten, dan moet je zeker wat ondernemen.

    De oplossing in alle gevallen is castratie/sterilisatie. Voor beer en zeug geldt eigenlijk hetzelfde, castratie. Het wegnemen van de aanwezige voorplantingsorganen zodat zij 'steriel' zijn voor het voortplantingsdoel. Bij een beer is dat een relatief makkelijke ingreep, omdat de voorplantingsorganen redelijk aan de oppervlakte liggen. Bij een zeug moet een echte buikoperatie worden uitgevoerd.

    Stappenplan castratie beer

    Het varken moet voor de operatie minstens 12 uur nuchter blijven (niet eten).De eigenaar moet het varken in een kleine ruimte opsluiten i.v.m. het toedienen van de narcose.Het varken wordt d.m.v. een injectie onder narcose gebracht.Het operatiegebied wordt ontsmet.Na een insnijding (incisie) wordt de eerste bal met zaadleider verwijderd.Na een tweede insnijding (incisie) wordt de tweede bal met zaadleider verwijderd.Indien nodig wordt er een hechting aangebracht, maar in principe blijft de wond open zodat eventueel wondvocht en bloed kan afvloeien.De operatiegebieden worden schoongemaakt.Er wordt een injectie met antibioticum gegeven.Er wordt een injectie gegeven met een middel om de narcose gedeeltelijk op te heffen, zodat het varken wat sneller wakker wordt.

    Stappenplan castratie zeug

    Het varken moet voor de operatie minstens 12 uur nuchter blijven (niet eten).De eigenaar moet het varken in een kleine ruimte opsluiten i.v.m. het toedienen van de narcose.Het varken wordt d.m.v. een injectie onder de eerste narcose gebracht.Soms wordt daarna gasnarcose gegeven.Er moet door verschillende lagen van de buikwand 'gesneden' worden voordat de eileiders en baarmoeder worden bereikt in de buikholte.De eileiders en soms de baarmoeder worden verwijderd.De geopende lagen worden weer gesloten d.m.v. hechtingen.Er wordt een injectie met antibioticum gegeven.Indien van toepassing wordt de zeug van de gasnarcose bevrijd.De castratie van een beer hoeft niet onder algehele steriele condities uitgevoerd te worden. Dit in tegenstelling tot de castratie van een zeug. Omdat een zeug een open buikoperatie ondergaat, moet dit onder algehele steriele omstandigheden plaatsvinden.   

  • Onderstaande kosten zijn een indicatie, hieraan kunnen geen rechten worden ontleend.

    Voorrijkosten    0,35 euro per km vanaf Rhenen Consult  50,00 euro. Narcose 1,00 euro/kg varkenAntibioticum injectie   vanaf 15,00/injectieAntibioticum tabletten    2,00 - 5,00 per dag afhankelijk van gewicht, als nabehandeling van de operatieHoefjes kappen    20 euro/poot = 60 euro voor 4 poten, excl. narcoseGebitbehandeling    vanaf 50,00 euro/hoektand, excl. narcoseCastreren beer    80 euro, excl. narcose steriliseren zeug    400,00 - 600,00 euro, afhankelijk van de maat van het varken, excl. narcose Ontwormen/schurftbehandeling    25,00 euro/100 kg varkenOoglidcorrectie    één kant: 300 euro, twee kanten 500 euro, excl. narcose

  • Biggen, werpen van jongen bij het varken.

  • Typische verheven vierkante, rode vlekken in de huid bij vlekziekte.

  • Borg, gecastreerd mannelijk varken.

  • Mannelijk varken.

  • Onaangename geur in varkensvlees van volwassen ongecastreerde beren, veroorzaakt door de stoffen androstenon en skatol. Door castratie of vaccinatie met anti-GNRH (nog experimenteel) van de beer kan de geur worden voorkomen.

  • Oestrusgedrag met stareflex van het vrouwelijk varken (zeug). Bij wilde zeugen is dit in de late herfst/begin winter. Tamme zeugen zijn het hele jaar door om de 3 weken, gedurende 3 dagen berig, dus vruchtbaar. Contact met berengeur bevordert de berigheid. 

  • Keu; jong varken of wild zwijn.

  • Mannelijk varken waarvan één of twee ballen niet zijn afgedaald.

  • Pootklieren; geurklieren aan de binnenkant van de voorknie.

  • Everzwijn, wild zwijn

  • S-vormige bocht in de pens, aanwezig aan de basis van de penis bij de stier en varken.

  • Vrouwelijk varken dat voor de eerste keer drachtig is.

  • Ivomec, breedspectrum antiparasitair geneesmiddel. Wordt gebruikt tegen ecto- en endoparatsieten, bijv. bij maagdarmwormen bij het varken. Het middel wordt toegepast d.m.v. een injectie of oraal. Bij varkens vaak toegepast tegen schurft.

  • mannelijk wild zwijn.

  • Jong wild zwijn (Sus scrofa) of varken, frischling, marcassin.

  • Achterste, wat zachtere deel van de klauwzool van varken.

  • Bovenrand van een hoef of klauw.

  • Methicillin resistant Staphylococcus aureus-bacterie. Ook wel ziekenhuisbacterie genoemd. Een bacterie die ongevoelig is voor de meeste antibiotica die met regelmaat vanuit het buitenland in Nederlandse ziekenhuizen voorkomt. Varkens kunnen ook drager zijn en varkenshouders en slachthuispersoneel kunnen besmet worden.

  • (Plastic) plaatje in de oren ter identificatie. Dit is varkens verplicht, bij varkens met individueel- en bedrijfsnummer.

  • Bot in de neus van het varken, wroetbotje.

  • NVV

  • Dikke onderhuidse vetlaag over het hele lichaam bijv. bij varkens.

  • Biks, krachtvoer. Een samengeperste korrel van voeding voor o.a. varkens met als regel dat het voldoende vitaminen en mineralen bevat.

  • Halfwas varken of varkens in het algemeen.

  • Groep wilde zwijnen o.l.v. een dominante zeug.

  • Half vloeibaar voedsel, als regel door water aan poeder of (krachtvoer)korrels toe te voegen.

  • Stillbirth, mummification, embryonic death and infertility. Embryonale en/of foetale sterfte tijdens de dracht van een varken met veel doodgeboren biggen, mummies en af en toe abortus. Vaak is een virale oorzaak door enterovirussen, zoals parvovirus bij het varken.

  • Kettinglintworm van het varken; via onvoldoende verhit varkensvlees overgebracht op de mens.

  • Virale varkensziekte met als verwekker een enterovirus, die gepaard gaat met encephalomyelitis.

  • Tweehoornige uterus, zoals bij rund, varken en hond.

  • Zaadblaas, accessoire geslachtsklier die een vloeistof produceert die dient als energiebron voor de actieve voortbeweging van de spermatozoën. Is bij het manneljk varken zeer omvangrijk en draagt bij aan het grote volume van het ejaculaat (tot een halve liter) bij de beer.

  • Ruimte in de voorhuid bij de beer. Dit bevat sterk ruikende vloeibare urinecellen.

  • Littekens in de varkenslever door rondtrekkende spoelwormen. Dit zorgt voor afkeuring in het slachthuis van de lever met grote economische schade.

  • Sus scrofa, wild zwijn, in Nederland vooral op de Veluwe in grote aantallen levend wild varken, donker van kleur. Kunnen drager zijn van varkenspest. Wordt veelvuldig op gejaagd.

  • Graven van een varken/wild zwijn in de bodem, op zoek naar wormen, insecten en knollen.

  • Neus van een varken/wild zwijn, aangepast om te wroeten.

  • vrouwelijk zwijn, varken.

  • Modderpoel waar wilde zwijnen en herten baden.